نام محمود کیانوش را اینجا و آنجا بسیار شنیده‌ایم، در کتاب درسی بچه‌ها، در بی‌بی‌سی فارسی با نامه‌ای از لندن، در روزنامه‌ها و نقدها و پرسه‌ هایمان میان رمان و شعر و داستان. پس با نامش بیگانه نیستیم، اما شاید هنوز آشنایی چندانی با او نداشته باشیم. همین شد موضوع کنجکاوی این روزهای من و برای زندگی چند روزه با آثار محمود کیانوش بهانه‌ای یافتم.

اعتراف می‌کنم که فرصت مطالعه‌ی همه‌ی آثار را نداشتم و بنا را بر این گذاشته‌ام که به مرور از حجم نخوانده‌ها کم کنم و بر خوانده‌ها بیفزایم. اما آنچه بر من گذشت در همراهی با آثار کیانوش را اینجا می‌نویسم و قصد دارم به مرور به روزرسانی و بازنویسی کنم.
با رسیدن به نام محمود کیانوش در کتاب‌های مختلف و مطالعه‌ی آثارش به این نتیجه می‌رسیم که او یک ادیب تمام عیار است. کسی که هم در شعر دگرگونه ظاهر شده و هم در نقد، هم در پرسشگری توانمند است و هم در قصه‌پردازی.

نگاه متفاوت و نثر گیرای نویسنده در فصول مختلف «خوش خبر باشی ای کبوتر شرق» خواننده را با سادگی و آراستگی کلام نویسنده همراه نگاه می‌دارد. در تمام آثار محمود کیانوش ردپای عقل مشهود است و باید او را نویسنده‌ای خردگرا نامید. همان طور که خودش در کتاب «بی‌شکی بی‌ سوالی» مدام مخاطب را تا مرکز تفکر می‌برد و می‌گذارد تا خوب بیندیشد و به پاسخ مناسب برسد. با همین ترفند تلاش دارد نشان دهد که درک ما از جهان هستی و «شور فهميدن» آدميان است و در نهایت ثابت می شود که کیانوش به دنبال آدم بودن است.

زبان آور کیست؟
زبان‌آور کسی است که زبان را از حیث سبک و شیوه‌ی بیان و زیبایی ترکیب و دلنشینی موسیقی کلام و خصوصیت ماندگارشدن در ذهن و مطبوع خاص و عام، یعنی همه فهم بودن، قدرت و مقامی برتر از حد کاربرد اجتماعی آن در ارتباط با رفع نیازهای زندگی می‌بخشد: زبان‌آور زبان می‌آورد، زبان را «زبان» می‌کند. بیشتر معنی‌های مجازی‌ای که کلمه‌ها، چه فارسی، چه عربی، پیدا کرده‌اند، کار زبان‌آوران بوده است.
محمود کیانوش | در حکایت و شکایت زبان فارسی

به همین دلیل است که می‌توان گفت محمود کیانوش زبان نوشتن را می‌دانست و به خوبی پی برده بود که چگونه نوشتن مهم است. او می‌دانست که فکر کردن با زبان نثر هماهنگی بیشتری دارد و در ایران ما تازه شروع کرده‌ایم به فکر کردن، پس هر کجا که نیاز به دعوت به تعقل بود در نوشته‌هایش زبان نثر را برگزید.
برای شعرش اما زبان آهنگ را یافت. به دنبال هماهنگی معنا با صدا بود. به همین دلیل شعر عروضی با مصراع‌های بلند و کوتاه که شايد به آن نتوان گفت نيمايی، و گاهی هم به تناسب مضمون تغييراتی در وزن عروضی می‌یافت را سرود.

او معتقد است:
«مسلماً. زبان نثر برای توضيح است، برای گفتگوست، برای تعليم است. يک نفر برای ديگری آنچه را که او نمی داند می گويد، يا آنچه را او می داند واضح تر، عميق تر و اصولی تر بيان می کند. شعر اصلا اين نيست، شعر هنر است. خواندن برای آنکه موضوعی برای آدم روشن شود مال همه وقت است. نه مثل نقاشی است، نه مثل موسيقی و نه مثل شعر است. هنرها موقعيت های خاص دارند، ولی نوشتن برای فهميدن امور جاری موقعيت ديگری دارد».

زندگی نامه
محمود کیانوش در ۱۲ شهریور سال ۱۳۱۳ در مشهد به دنیا آمد. او در نوجوانی به شعر گفتن و به نوشتن داستان کوتاه پرداخت و با تشویق آموزگار خود به این کار ادامه داد نخستین داستان او در مسابقه داستان‌نویسی دانش‌آموزان سراسر کشور به مقام نخست دست یافت. کیانوش پس از پایان دوره‌ی اول متوسطه وارد دانشسرای مقدماتی شد. سپس به معلمی مشغول و بعد از آن در یکی از روستاهای اطراف تهران مدیر مدرسه شد. از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۱۶ او با نام هنری «علیزاده طوسی» با بی‌بی‌سی فارسی همکاری می‌کرد. شناخته‌شده‌ترین کار او در بی‌بی‌سی، نامه‌ای از لندن بود. او در تاریخ ۲۳ دی ۱۳۹۹ در سن ۸۶ سالگی به دلیل کهولت سن در لندن درگذشت.

اشعار
دامن دامن فروردین
یک گل، ده گل، صدتا گل
این‌جا، آن‌جا، هر جا گل
دامن، دامن، فروردین
می‌روید بر دل‌ها گل
باغ و دره پُر گل شد
کوه و دشت و صحرا گل
لب‌ها را گل خندان کرد
شد از شادی لب‌ها گل

پرواز
گفتم کبوترجان بیا
این بال‌ها را باز کن
در آسمان نیلگون
پرواز کن، پرواز کن
تا دست را بر هم زدم
او بال‌ها را باز کرد
در آسمان نیلگون
شاد و سبک پرواز کرد
از جلوه‌ی پرواز او
گویی دل من باز شد
همراه او چشمان من
در گردش و پرواز شد
پرواز شادی‌بخش او
شادی به جانم باز داد
جان مرا در آسمان
همراه خود پرواز داد

بچه‌های جهان
بچه های پاکدل،
بچه های مهربان؛
چشمه های زندگی،
روشنی های جهان،
غنچه های آرزو
در گلستان امید،
سرخگونه یا سیاه
زردگونه یا سفید،
قلب امروز جهان
زنده از مهر شماست،
چشم فردای جهان
روشن از چهر شماست

در دل شب دیدهی بیدار من
بیند آن یاری که دل را آرزوست
بانگی آید چون پر پروانه نرم
ماه را با آب گویی گفتگوست
بر نگیرد پرده برگ از چهر گل
چون که پیش باد او را آبروست
چون براند موکبش را پیش‌پیش
مرغ دل آوا بر آرد دوست دوست
نرم نرمک می‌رسد نزدیک من
کیست پرسم، باد گوید اوست اوست

رباعیات
این عمرِ «سه بهره» با تب و تاب گذشت
یک بهره از آن به ورطه ی خواب گذشت
یک بهره در اضطراب از بود و نبود
باقیش میان این دو غرقاب گذشت

آثار محمود کیانوش
از مهم‌ترین آثار او در زمینه‌های مختلف عبارتند از:
شعر
• ساده و غمناک: مجموعه شعر
• شبستان
• شباویز
• شکوفه‌ی حیرت
• قصیده‌ای برای همه
• با نگاهی دیگر: مجموعه‌ی رباعی‌ها
• کجاست آن صدا؟
• ناگهان انسان و زمینش
• پرنده‌ها و انسان: مجموعه‌ی شعر، این کتاب برگردان فارسی
• است که در لندن منتشر شده بود.
• ای آفتاب ایران: مجموعه شعر
• از پنجره‌ی تاج‌محل: مجموعه‌ شعر، با نام مستعار پرادیپ اوما شانکار
• ماه و ماهی در چشمه‌ باد: مجموعه شعر
• به انسان، اما برای خرخاکی‌ها، یونجه‌ها، و کلاغ‌ها: مجموعه‌ی شعر
• در خرگاه شب: مجموعه غزل
• آب‌های خسته: مجموعه‌ی شعر
• من مردم هستم
• کتاب دوستی: مجموعه شعر
داستان کوتاه
• در آن‌جا هیچ‌کس نبود
• در طاس لغزنده
• آینه‌های سیاه
• غصه‌ای و قصه‌ای
• و بلا آمد و شفا آمد
رمان
• سفر شک و سؤال
• اسم نمی‌خواهد
• مرد گرفتار
• باغی در کویر
• آی، زندگی
• این آقا کی باشند؟
• برف و خون
• غواص و ماهی
• حرف و سکوت
نمایشنامه
• علامت سؤال
• از خون سیاوش
داستان کودک و نوجوان
• حمامی‌ها و آب انباری‌ها
• از کیکاووس تا کیخسرو
• آدم یا روباه
• دهکده‌ی نو
• از بالای پله‌ی چهلم
• خودنویس آبی و گل سرخ
نقد ادبی
• ق‍دم‍ا و ن‍ق‍د ادب‍ی
• بررسی شعر و نثر فارسی معاصر
• بردار این‌ها را بنویس، آقا!
• زن و عشق در دنیای صادق هدایت و نقدی تحلیلی و تطبیقی بر بوف کور، لوس آنجلس
• ن‍ظم، ف‍ض‍ی‍ل‍ت و زی‍ب‍ای‍ی
• شعر فارسی در غربت
ترجمه
• مرگ و دختر: آریل دورفمن
• خ‍ن‍ده ن‍ی‍ش‍ت‍ر: داس‍ت‍ان‌ه‍ای طن‍زآم‍ی‍ز از ن‍وی‍س‍ن‍دگ‍ان ج‍ه‍ان (گزیده و ترجمه)
• پ‍روان‍ه‌ه‍ای س‍پی‍د: چهل‌وچهار اثر از بیست‌وسه نویسنده بزرگ جهان
• ب‍رف و خ‍ون: دی‍گ‍ن‍وه آل‍اب‍ان‍ت‍زا
• س‍رزم‍ی‍ن و م‍ردم ژاپ‍ن: ژوزف‍ی‍ن وان
• و …
شعر گندم‌‌زار- محمود کیانوش
شعر کلاغ بندباز- محمود کیانوش
شعر دامن دامن فروردین – محمود کیانوش
شعر عیدت مبارک – محمود کیانوش
شعر بچه‌های جهان – محمود کیانوش
شعر مادر – محمود کیانوش
شعر پرواز – محمود کیانوش
شعر زندگی – محمود کیانوش
شعر گنجشک و برف – محمود کیانوش
شعر رود – محمود کیانوش
شعر شادی باید کرد – محمود کیانوش
شعر های، ابرها – محمود کیانوش