ماریو بارگاس یوسا
ترجمه‌ی مهدی یزدانی
نشر چشمه
برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبی ۲۰۱۰

رنگ کتاب «قهرمان فروتن» خاکستری بود. در سراسر فضای داستان رنگی دودی و تیره چشم را می‌آلود. گهگاه در خانه‌ی «مابل» هاله‌ای قرمز وسایل دور از دسترس را فرامی‌گرفت. البته در حوالی «ریگوبرتو» رنگ قهوه‌ای روغن خورده‌ی چوب‌ را حس می‌کردم شاید به دلیل وجود کتابخانه یا فضای گرم خانواده؛ و باز خاکستری خودش را می‌نمایاند.

پرسش همراهم در حین مطالعه این بود: «یوسا» هنگام نگارش طرح داستان در آغاز به کدام بخش اندیشیده؟ چطور به داستان‌های موازی رسیده و برای پیوند این دو آیا نخست به نسبت وابستگی توجه داشته یا در میانه‌ی روایت دست به تغییر زده؟

«قهرمان فروتن» جز کتابهای انگشت‌شماریست که در عین سادگی نثر تا پایان پرمایه و گیرا مخاطب را همراهی می‌کند. گاه شاید مخاطب با این پرسش روبه‌رو شود که: «چطور این داستان به ذهن خودم نرسید؟» سپس هنر نویسنده با گشودن معما و در خلال کشمکش‌ها نمایان می‌شود و مخاطب را به شور و لبخند وا می‌دارد.

چرا قهرمان فروتن تجربه‌ای متفاوت بود؟
پاره‌ی خوشایند کتاب بیان رویداد در کشور «پرو» بود. با اینکه فارغ‌التحصیل جغرافیا هستم از پرو جز «ال‌نینو» و زبان «اسپانیاییش» شناخت دیگری نداشتم. در خاطرم نیامد در اخبار یا مسابقات ورزشی نامی از این کشور شنیده باشم. از هنر و توانمندی یوساست که با روایت داستان در زادگاهش مخاطب را به آشنایی با کشور و فرهنگش وامی‌دارد. این علاقه به وطن را بگذاریم کنار مدعیان فارسی زبانی که مفتخرند به هرگز فارسی نخواندنشان و فیلم ایرانی ندیدنشان تا «عرق ملی» معنا یابد. فیلم‌نامه و نمایشنامه‌های فراوان دیده‌ام که با نام‌های بیگانه و متناسب با فرهنگی دیگر به دست نویسندگان هم‌وطنم نگاشته شده. به هر روی فلسفه‌ی هنر هر چه باشد، سرآمدش بازشناختن فرهنگ و زبان و مذهب و جغرافیاست.

یوسا کیست؟
ماریو بارگاس یوسا، در ۲۸ مارس سال ۱۹۳۶ در شهر «آرکیپای پرو» به دنیا آمد. او ده سال در «بولیوی» زندگی کرد و سپس به همراه پدر و مادرش به لیما رفت.
علاقه‌ی یوسا به ادبیات و کتاب به گفته‌ی خودش راهی برای رهایی از تنهایی و ترس‌هایش بود؛ اما سبب شد پدرش او را به مدرسه‌ی نظامی بفرستد چون معتقد بود: «ارتش بهترین درمان برای ادبیات است.» در نهایت ایده‌ی اولین رمان یوسا به نام «سال‌های سگی» شکل گرفت.
پنداری عصیان در برابر ادبیات روشی است برای مبارزه با دغدغه‌های زندگی؛ چرا که یوسا امروز در کنار «مارکز» و «فوئنتس» جزو بهترین‌های آمریکای لاتین است.
آنچه یوسا را از دیگران متمایز کرده تفکرات سیاسی و مبارزاتش با دولتمردان و آزاداندیشی‌اش بوده. نگرش دیگرگون او به دشواری‌ها و اهتمام قهرمانان کتاب برای زیست بی‌گزند تنها زاده‌ی ذهنی رسته از بندهاست.

بخش‌های مورد علاقه‌ی من در کتاب:

• ولی به نظر من اگر کتاب توی خانه باشد احتمال خواندنش خیلی بیشتر است تا توی کتاب فروشی. 
• انسان‌ها هر کدام پرتگاهی پر از سایه هستند.
• مومن بودن با فکر کردن زیاد جور در نمی‌آید.
• در این مملکت نمی‌توان فضای تمدن ساخت، اگر چه خیلی هم کوچک باشد، بربریت آن را می‌بلعد.
• هیچ وقت فکر نکردم جوهر هنرمند واقعی شدن را دارم. شاید بهانه‌ای بود برای تلاش نکردن در این راه. تصمیم گرفتم خلاق نباشم، فقط مصرف کننده‌ی عامی هنر باشم، یک دوست‌دار فرهنگ. به خاطر بی‌شهامتی، واقعا ای تاسف دارد و این حقیقتی تلخ است. 

آثار یوسا:

*** در حین جستجو برای آثار یوسا به کتاب «روزگار سخت» آخرین رمان یوسا باترجمه‌ی همکلاسی قدیمی «مهدی سرائی» نازنین رسیدم. دل‌نشین اینکه درسایت «ایران کتاب» کاربران ترجمه‌ی جناب سرائی را توصیه کرده بودند. ضمن آرزوی موفقیت برای همکلاسی خوبم این کتاب را تهیه کردم تا در اولین فرصت مطالعه کنم.

۱٫
دوئل | ماریو وارگاس یوسا

۲٫
زن وسطی نویسنده ها : ماریو بارگاس یوسا و دیگران | ماریو وارگاس یوسا-مجموعه ی نویسندگان-فرناندو سورنتینو

۳٫
ماریو وارگاس یوسا

۴٫
قصه گو | ماریو وارگاس یوسا

۵٫
ماهی در آب | ماریو وارگاس یوسا

۶٫
رویای سلت | ماریو وارگاس یوسا

۷٫
تازه کارها | ماریو وارگاس یوسا

۸٫
وسوسه ناممکن | ماریو وارگاس یوسا

۹٫
سور بز | ماریو وارگاس یوسا

۱۰٫
روزگار سخت | ماریو وارگاس یوسا

۱۱٫
موج آفرینی | ماریو وارگاس یوسا

۱۲٫
قهرمان فروتن | ماریو وارگاس یوسا

۱۳٫
سردسته ها | ماریو وارگاس یوسا

۱۴٫
روزگار سخت | ماریو وارگاس یوسا

۱۵٫
چرا ادبیات؟ | ماریو وارگاس یوسا

۱۶٫
عصر قهرمان | ماریو وارگاس یوسا

۱۷٫
واقعیت نویسنده | ماریو وارگاس یوسا

۱۸٫
قهرمان عصر ما | ماریو وارگاس یوسا

۱۹٫
در ستایش ادبیات | ماریو وارگاس یوسا

۲۰٫
فونچیتو و ماه | ماریو وارگاس یوسا

۲۱٫
جنگ آخر زمان | ماریو وارگاس یوسا

۲۲٫
ادبیات آتش است | ماریو وارگاس یوسا

۲۳٫
دختری از پرو | ماریو وارگاس یوسا

۲۴٫
سال های سگی | ماریو وارگاس یوسا

۲۵٫
راهی به سوی بهشت | ماریو وارگاس یوسا

۲۶٫
ماریو بارگاس یوسا، نویسنده ای که نوشتن، زندگی اش بود

۲۷٫
مرگ در آند | ماریو وارگاس یوسا

۲۸٫
لی لی بد | ماریو وارگاس یوسا

۲۹٫
یادداشت های عراق | ماریو وارگاس یوسا

۳۰٫
بانویی از تاکنا | ماریو وارگاس یوسا

۳۱٫
کتاب «روزگار سخت»: روایت «ماریو بارگاس یوسا» از گذشته ای ناآرام

۳۲٫
نیم قرن با بورخس | ماریو وارگاس یوسا

۳۳٫
روزگار سخت (جلد سخت) | ماریو وارگاس یوسا

۳۴٫
تصاویر زیبا (همراه با نقدی از ماریو بارگاس یوسا) | سیمون دوبووار

۳۵٫
مردی که حرف می زند | ماریو وارگاس یوسا

۳۶٫
هزار و یک شب | ماریو وارگاس یوسا

۳۷٫
دوازده به علاوه ی یک (گفت و گو با: ماریو بارگاس یوسا، پل استر…) | سعید کمالی دهقان

۳۸٫
گفتگو در کاتدرال | ماریو وارگاس یوسا

۳۹٫
نامه هایی به یک نویسنده جوان | ماریو وارگاس یوسا

۴۰٫
عیش مدام Flaubert and Madame Bovary | ماریو وارگاس یوسا

۴۱٫
چه کسی پالومینو مولرو را کشت؟ | ماریو وارگاس یوسا

 

شما کدام اثر ماریو بارگاس یوسا را مطالعه کرده‌اید؟ لطفا نظر خود را بنویسید.